گزارش شکاف جنسیتی جهانی ۲۰۲۲ نشان می‌دهد که با سرعت فعلی، ۱۳۲ سال طول می‌کشد تا به برابری کامل جنسیتی برسیم (world economic forum2022). هیچ زنی که در حال حاضر زنده است، هرگز دنیایی را تجربه نخواهد کرد که در آن حقوق، منابع، فرصت‌ها و حمایت‌های برابر با مردان داشته باشد. علاوه بر این، کمبود داده در مورد چالش‌های خاص جنسیتی منجر به غفلت‌های عظیم در سطح سیاست‌گذاری می‌شود.

داده‌هایی که در مورد جنسیت داریم، وضعیت وخیمی را نشان می‌دهد.

طبق آمار سال ۲۰۲۱، تقریباً از هر پنج زن، یک نفر قبل از ۱۸ سالگی ازدواج می‌کند. یک زن در تصادف رانندگی ۴۷ درصد بیشتر از یک مرد در معرض آسیب جدی قرار دارد، زیرا ویژگی‌های ایمنی خودرو عمدتا برای مردان طراحی شده است. زنان تنها ۲۸ درصد از موقعیت‌های مدیریتی را در سراسر جهان به خود اختصاص داده‌اند که از سال ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۰ افزایش نداشته است. حداقل یک بار در طول زندگی، یک چهارم زنان شریک‌دار (بالای ۱۵ سال) از خشونت فیزیکی یا جنسی توسط شرکا/شوهرانشان رنج می‌برند. و در سراسر رسانه‌ها، به ازای هر شخصیت زن، ۲.۲۴ شخصیت مرد وجود دارد.

داده‌ها نقطه شروع برای درک واقعیت نابرابر جنسیتی و اجرای سیاست‌های مبتنی بر شواهد برای مقابله با آن است. کمیت داده‌های جمع‌آوری‌شده مهم است، اما کیفیت آن به همان اندازه مهم است. کیفیت داده، نتایج و توصیه‌هایی را که از مطالعات خود به دست می‌آوریم، تعریف می‌کند.

اگر داده‌ها واقعیت‌های موجود را به اشتباه نشان دهند، هرگونه سیاستی برای مقابله با چالش‌های فراگیر مجهز نخواهد بود.

موانع در کیفیت داده‌ها چالش‌های مرتبط با کیفیت داده در زمینه‌های مختلف، روش‌شناسی و موضوعات تحقیق متفاوت است. برای مستندسازی دقیق‌تر صدای زنان، ابزارهای نظرسنجی سفارشی از جمله شاخص‌های خاص جنسیت، چارچوب‌هایی برای ارزیابی توانمندسازی زنان و سؤالات با چارچوب داستان کوتاه برای درک نگرش‌ها نسبت به هنجارهای جنسیتی (به عنوان مثال توسط بانک جهانی، آکسفام یا سازمان بهداشت جهانی) توسعه یافته است.

به عنوان بخشی از فعالیت‌های جمع‌آوری داده‌های میدانی، اکثر تیم‌های نظرسنجی تلاش می‌کنند کیفیت و دقت داده‌ها را از طریق فرم‌های بررسی نقطه‌ای، تماس‌های تأییدی، بررسی‌های با فرکانس بالا، حسابرسی‌های صوتی و جلسات توجیهی روزانه با مصاحبه‌گران حفظ کنند. با این وجود، همچنان چالش‌های کیفیت داده وجود دارد. محیط مصاحبه، نحوه‌ی ارائه‌ی پرسشنامه، سوگیری‌های مصاحبه‌گران و آمادگی آن‌ها تأثیر مستقیمی بر کیفیت داده‌های ثبت‌شده دارد. فراتر از آن، کیفیت داده‌ها ممکن است تحت تأثیر جنسیت پاسخ‌دهنده نیز قرار گیرد.

من این موانع را به عنوان بخشی از کار جمع‌آوری داده‌های خود برای یک پروژه متمرکز بر کشاورزی و تشکل‌های کشاورزان مشاهده کردم. این به من فرصتی داد تا این چالش‌های ظریف را از نزدیک ببینم.

پشت هر نقطه داده، تجربه انسانی انجام و شرکت در یک نظرسنجی قرار دارد.

این تجربیات می‌تواند برای زنان و مردان کاملاً متفاوت باشد.

من این را از طریق تجربه خودم در جمع‌آوری داده آموختم. حضور در نظرسنجی‌های متعدد که به زبان تلوگو انجام می‌شد (در حالی که خودم تلوگو بلد نبودم) باعث شد تا مصاحبه‌ها، محیط و رفتار شرکت‌کنندگان را مشاهده کنم. تفاوت‌های قابل توجهی بین مشارکت زنان و مردان در نظرسنجی‌ها را یادداشت کردم. فهمیدن تفاوت‌های رفتاری برای مقابله با چالش‌های کیفیت داده‌های خاص جنسیت ضروری است.

اغلب، زنان به طور کامل در دسترس نبودند. وقتی به خانه پاسخ‌دهنده می‌رسیدیم، زنان اغلب با مراقبت از کودک یا کارهای خانه مشغول بودند. در حین انجام نظرسنجی، زندگی و کارهایشان به موازات هم ادامه داشت. کودکان اغلب در طول مکالمه‌های ۴۰ دقیقه‌ای همراه مادرانشان بودند و تقاضای توجه و برقراری ارتباط می‌کردند. مواقع دیگر، زنان به پوست کندن سبزیجات، بافتن سبد یا سرک کشیدن به آشپزخانه برای ادامه کارهای خانه‌ای که ما قطع کرده بودیم ادامه می‌دادند. هنگامی که از مردان نظرسنجی می‌کردیم، کودکان به ندرت حضور داشتند و مردان با کارهای خانه مزاحم نمی‌شدند. زنان بیشتر حواسشان پرت می‌شد و کمتر روی جواب‌هایشان فکر می‌کردند و در نتیجه، ترجیحات و چالش‌هایی که با آن روبرو هستند را کمتر توضیح می‌دادند.

گاهی اوقات پویایی درون خانوار تعیین می‌کرد که چه کسی به سوالات ما پاسخ دهد. بعد از شناسایی خانوار، فرد مناسب برای پاسخگویی را درخواست می‌کردیم – در مواردی که یک زن بود، اغلب کل خانواده در یک اتاق جمع می‌شدند. مردان حاضر در اتاق بدون اینکه حرفی زده شود صحبت می‌کردند و به سوالات پاسخ می‌دادند. آن‌ها حرف زنان را قطع می‌کردند، جواب‌هایی را که باید بگویند پیشنهاد می‌دادند یا به طور مداوم تکرار می‌کردند که “او چیزی نمی‌داند”. این اختلالات در مصاحبه‌ها باعث می‌شد زنان عقب نشینی کنند و تمایل کمتری به بیان نظرات خود داشته باشند. نظرسنجی‌ها ادامه می‌یافت، اما پاسخ‌ها پاسخ مردان بود – حرف‌های شوهر که توسط یک زن تکرار می‌شد. اگر داده‌های زنان از مردان به دست بیاید، چگونه می‌توانیم بفهمیم زنان چه فکر می‌کنند، چه ترجیحی می‌دهند و چه می‌خواهند؟

زنان در مصاحبه شدن احساس راحتی نمی‌کردند. برخی از زنان تماس چشمی برقرار نمی‌کردند، دست و پا می‌زدند و کاملاً در گفتگو شرکت نمی‌کردند. شواهد متناقض هستند؛ با این حال، برخی مطالعات نتیجه می‌گیرند که زنان نسبت به مردان کمتر به یک غریبه اعتماد می‌کنند. نقش مصاحبه‌کننده در تعیین پویایی نظرسنجی کلیدی است. در مواردی که مصاحبه‌کنندگان چند دقیقه قبل از نظرسنجی با پاسخ‌دهندگان صحبت می‌کردند، شرکت‌کنندگان در حین انجام نظرسنجی احساس راحتی بیشتری داشتند. اگر زنان به مصاحبه‌کننده اعتماد نداشته باشند یا احساس راحتی نکنند، ممکن است داده‌های کلیدی را برای درک جامع واقعیت‌هایشان از دست بدهیم. همانطور که وینود شارما در این پست وبلاگ اشاره می‌کند، زنان ممکن است هنگام صحبت با مصاحبه‌کنندگانی که مرد هستند، احساس تردید و ناراحتی کنند. بنابراین، تمرکز کافی بر استخدام، حمایت و آموزش مصاحبه‌کنندگان زن برای ما ضروری بوده است.

چگونه می‌توانیم کیفیت داده‌ها را در نظرسنجی‌ها با زنان بهبود بخشیم؟ در اینجا چند قدم وجود دارد که مصاحبه‌گران و تیم‌های پروژه می‌توانند برای بهبود مؤثر کیفیت داده‌ها بردارند:

تأکید بر رویکرد جنسیتی در طول آموزش مصاحبه‌گران:

در طول فرآیند استخدام، تیم باید اطمینان حاصل کند که تعداد کافی زن به عنوان مصاحبه‌گر استخدام شده‌اند. آموزش مصاحبه‌گران فضایی کلیدی برای تأکید بر اهمیت شیوه‌های حساس به جنسیت است. مصاحبه‌کنندگان باید از تنظیمات مختلف، چالش‌ها و رفتارهای مرتبط با جنسیت پاسخ‌دهندگان و ملاحظات تقاطعی مانند طبقه اجتماعی یا کاست آگاه باشند. آموزش باید شامل راهنمایی در مورد برقراری ارتباط با پاسخ‌دهنده، به ویژه در مواردی که در ابتدا احساس ناراحتی می‌کنند، باشد. جلسات تمرینی می‌تواند به مصاحبه‌کنندگان کمک کند تا مهارت‌های نرم را تقویت کنند و فضایی راحت برای پاسخ‌دهنده ایجاد کنند. حساس‌سازی مصاحبه‌کنندگان نسبت به اهمیت آسایش پاسخ‌دهندگان، نه تنها از منظر کیفیت داده‌ها بلکه از منظر حفظ کرامت نیز ضروری است. در مورد موضوعات تحقیقاتی حساس یا خاص زنان، نقشه پاسخ‌دهندگان باید با در نظر گرفتن جنسیت آن‌ها و مصاحبه‌گران انجام شود.

اهمیت محیط انجام نظرسنجی:

محیط انجام نظرسنجی می‌تواند بر میزان راحتی پاسخ‌دهندگان، توانایی آنها در پاسخ صادقانه به سؤالات و سطح اعتماد به نفس آنها تأثیر بگذارد. مصاحبه‌کنندگان باید سعی کنند نظرسنجی را در اتاق یا مکانی جداگانه از جایی که سایر اعضای خانه، اعضای جامعه یا همسایه‌ها حضور دارند، انجام دهند. در مواردی که شرکت‌کننده تمایل به انجام نظرسنجی در جمع را داشته باشد، مصاحبه‌گر باید اطمینان حاصل کند که نظرسنجی فقط با فرد انتخاب‌شده انجام می‌شود. اگر شریک زندگی/شوهر بر زن حاکم است، مصاحبه‌گر باید مودبانه از آنها بخواهد که در طول انجام نظرسنجی مزاحم نشوند یا به مکان دیگری بروند. باید تعادل را به دقت حفظ کرد، زیرا مصاحبه‌کنندگان در خانه‌های پاسخ‌دهندگان هستند و نمی‌خواهند بی‌احترامی تلقی شوند.

استفاده از رویکرد جنسیتی هنگام تجزیه و تحلیل داده‌ها:

در تمیز کردن و تجزیه و تحلیل داده‌ها، فراموش کردن اینکه هر نقطه داده پاسخی از یک انسان در یک زمینه خاص است، آسان است. در صورت امکان، باید تجزیه و تحلیل تفکیک‌شده بر اساس جنسیت را انجام دهیم و به بررسی تفاوت‌ها بین زیرگروه‌های جنسیتی بپردازیم. مرور منابع علمی می‌تواند به ما در زمینه ‌سازی یافته‌هایمان و درک آنچه تحقیقات دیگر در این زمینه از منظر جنسیتی بیان می‌کنند، کمک کند. خوب است از خودمان بپرسیم که چرا یک تفاوت خاص را می‌بینیم – آیا انتظار داریم زنان نسبت به مردان نظر متفاوتی داشته باشند؟ آیا این می‌تواند به نحوه طراحی سوالات یا عملکرد یک مصاحبه‌گر خاص مرتبط باشد؟ آیا داده‌های جمع‌آوری‌شده از زنان می‌تواند جهت‌دارتر باشد؟ یا دلایل دیگری وجود دارد که در این میان دخالت کند؟

چرا باید به این موضوع اهمیت دهیم؟

کیفیت داده‌ها، توصیه‌های ما و تأثیر آنها را تعریف می‌کند – ثبت نادرست صدای زنان، نابرابری‌های سیستمی را تداوم می‌بخشد. هیچ تجربه‌ای صرفاً مردانه یا زنانه نیست و نظرسنجی‌ها نیز از این قاعده مستثنی نیستند. گریه نوزادی از اتاق دیگر، فهرستی از کارهای خانه که ذهن زنان را به خود مشغول می‌کند، یا قطع کردن پاسخ‌ها توسط شوهر، تنها چند مورد از چالش‌های آشکار و سطحی هستند که ممکن است داده‌های جمع‌آوری‌شده از زنان را تحت تأثیر قرار دهند. کیفیت داده‌ها ضروری است – داده‌های دقیق به ما کمک می‌کند تا شکاف‌های سیستمی، از جمله مواردی که به نابرابری دسترسی به مراقبت‌های بهداشتی، امنیت یا حضور در رسانه مرتبط است، را برطرف کنیم. داده‌ها باید به شیوه‌ای حساس به جنسیت جمع‌آوری شوند تا تأثیر ساختارهای سلطه‌جویانه‌ی نهادینه‌شده مانند مردسالاری درونی را بر نتایج به حداقل برسانیم. آگاهی و آموزش برای پر کردن شکاف کیفیت داده‌ها بین پاسخ‌های مردان و زنان ضروری است. تا زمانی که این شکاف‌ها را برطرف نکنیم، تلاش‌های ما به اندازه عزم راسخ ما برای دستیابی به برابری جنسیتی کارآمد نخواهد بود.

منبع مطلب: وبسایت IDinsight